XỬ LÝ RÁC THẢI: ĐỐT RÁC PHÁT ĐIỆN VÀ CHÔN LẤP RÁC THẢI
1. Giới thiệu
Xử lý rác thải là một vấn đề cấp thiết trong bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Hiện nay, hai công nghệ phổ biến nhất là đốt rác phát điện và chôn lấp rác thải.
Mỗi phương pháp có ưu – nhược điểm riêng, ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội và môi trường.
2. Công nghệ đốt rác phát điện
2.1. Khái niệm
Đốt rác phát điện là quá trình chuyển rác thải thành năng lượng điện bằng cách đốt ở nhiệt độ cao (850–1100°C) trong điều kiện kiểm soát.
Nhiệt sinh ra được dùng tạo hơi nước, quay tua-bin và phát điện.
Công nghệ này giúp giảm lượng rác chôn lấp và tận dụng năng lượng tái tạo, được áp dụng rộng rãi tại các nước phát triển.
2.2. Quy trình hoạt động
- Thu gom và phân loại: Loại bỏ rác không cháy, tách rác tái chế để tăng hiệu suất.
- Đốt rác: Rác được đốt trong lò nhiệt độ cao, có hệ thống kiểm soát khí thải.
- Tạo hơi nước: Nhiệt sinh ra làm sôi nước, tạo hơi áp suất cao.
- Phát điện: Hơi dẫn vào tua-bin quay máy phát điện.
- Xử lý khí thải: Lọc bụi, hấp thụ khí độc như CO₂, NOx, SO₂, Dioxin, Furan.
2.3. Tình hình tại Việt Nam
- Việt Nam phát sinh khoảng 70.000 tấn rác/ngày, chủ yếu vẫn chôn lấp.
- Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, 80% rác đô thị được xử lý bằng công nghệ hiện đại, trong đó có đốt phát điện.
Một số nhà máy tiêu biểu:
- Nhà máy Sóc Sơn (Hà Nội): Công suất 5.000 tấn/ngày, 75 MW điện.
- Nhà máy Cần Thơ: 400 tấn/ngày, 7,5 MW điện.
- Nhà máy Vietstar (TP.HCM): Đầu tư 3.500 tỷ đồng, 2.000 tấn/ngày.
Hạn chế hiện nay:
- Chi phí đầu tư lớn, giá bán điện từ rác còn thấp (~10,05 UScent/kWh).
- Rác đầu vào ẩm, chưa được phân loại tốt.
- Công nghệ xử lý khí thải đòi hỏi tiêu chuẩn cao, chi phí vận hành lớn.
3. Phương pháp chôn lấp rác thải
3.1. Khái niệm
Chôn lấp là biện pháp lưu giữ rác thải rắn dưới lòng đất, được phủ và cách ly với môi trường.
Phù hợp cho rác khó phân hủy hoặc nguy hại, như tro xỉ, rác công nghiệp.
3.2. Quy trình
- Thiết kế hố chôn: Lót đáy bằng màng chống thấm (HDPE) để ngăn rò rỉ nước rác.
- Nén và phủ rác: Rác được nén chặt, phủ đất trung gian giảm mùi, ruồi và côn trùng.
- Thu nước rỉ rác: Dẫn về nhà máy xử lý riêng.
- Thu khí methane: Có thể tái sử dụng làm nhiên liệu hoặc phát điện.
3.3. Ưu điểm
- Quy trình đơn giản, chi phí đầu tư và vận hành thấp.
- Phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều địa phương.
- Hạn chế ô nhiễm nhờ hệ thống chống thấm và xử lý nước rỉ rác.
4. So sánh hai phương pháp
| Tiêu chí | Đốt rác phát điện | Chôn lấp rác thải |
| Hiệu quả xử lý | Cao, giảm 80–90% khối lượng rác | Thấp, cần nhiều diện tích |
| Chi phí đầu tư | Cao | Thấp |
| Tác động môi trường | Nếu xử lý khí thải tốt → ít ô nhiễm | Nguy cơ ô nhiễm nước ngầm, mùi |
| Tạo năng lượng | Có (phát điện) | Không |
| Phù hợp cho | Đô thị lớn, rác đã phân loại | Nông thôn, khu vực ít rác |
5. Kết luận
Cả đốt rác phát điện và chôn lấp hợp vệ sinh đều cần thiết trong quản lý rác thải.
Tuy nhiên, xu hướng hiện nay hướng tới đốt rác phát điện kết hợp tái chế và chôn lấp thông minh, nhằm giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường.
Để đạt hiệu quả, Việt Nam cần:
- Đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn.
- Đầu tư công nghệ xử lý tiên tiến.
- Tăng chính sách khuyến khích năng lượng tái tạo từ rác.
DỊCH VỤ XỬ LÝ MÔI TRƯỜNG – ENSOL TECHNOLOGY VN
Bạn đang cần tư vấn, thiết kế hoặc thi công hệ thống xử lý rác thải – nước thải – khí thải?
ENSOL Technology VN sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp bằng giải pháp công nghệ tiên tiến, chi phí hợp lý, đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia.
Liên hệ tư vấn:
